سیستم تعلیق یکی از مهم ترین بخش های فنی در ماشین های سنگین محسوب می شود که وظیفه آن حفظ پایداری، جذب ضربه و توزیع وزن وسیله نقلیه به طور متعادل بین چرخ ها می باشد.

در ایران مسیرهای باربری معمولا ترکیبی از جاده های کوهستانی، آسفالت های قدیمی و مسیرهای پرشیب است. در نتیجه سیستم تعلیق تحت فشار بیشتری قرار می گیرد. با این وجود، یک سیستم تعلیق بدون نقص می تواند رانندگی پرخطر با استهلاک شدید را به سفری ایمن تبدیل نماید.

 

 

سیستم تعلیق یا فنربندی چیست؟

سیستم تعلیق یا فنربندی شامل مجموعه مکانیکی پیچیده ای است که وظیفه آن مدیریت روابط میان چرخ و شاسی است. اجزای سیستم تعلیق دربرگیرنده فنر، کمک فنر، میراگر یا دمپر، میل تعادل، سیبک و بوش می باشد. سیستم تعلیق ضربات وارده بر چرخ را به خود جذب می کند و لرزش ها را کاهش داده و ارتباط تایر با سطح جاده را حفظ نموده و باعث می شود تعادل کامیونی که مملو از بار است، حفظ شود. این نوع سیستم در ماشین های سنگین همچون کامیون ها، تریلی ها و ماشین آلات راه سازی کاربرد دارد، همچنین عملکرد صحیح سیستم تعلیق تأثیر مستقیمی بر ایمنی راننده، سلامت بار و طول عمر قطعات فنی ماشین های سنگین دارد.

 

انواع سیستم تعلیق در کامیون

فنر شمشی یا فنر تخت

یکی از رایج ترین سیستم فنربندی در کامیون های کلاسیک و حتی بسیاری از مدل های امروزی، فنر شمشی است. این فنر از چند لایه فولادی منحنی تشکیل شده که به صورت پشته ای روی هم قرار گرفته اند. این سیستم فنربندی ساختار بسیار مقاومی دارد و ضربات را به خوبی جذب می کند. از ویژگی های فنر تخت می توانیم به ارزان بودن، دوام بالا، استقامت زیاد برای تحمل بارهای سنگین و طراحی ساده اشاره کنیم.

 

 

فنر بادی

در فنر بادی از فناوری مدرن تری نسبت به فنر تخت استفاده شده است. به این صورت که در سیستم فنر بادی  به جای لایه های فولادی از بالن هوایی یا کیسه های هوا پر شده از هوای فشرده، استفاده شده است. سیستم فنر بادی در کامیون های اروپایی مانند ولوو و اسکانیا به کار می رود. کامیون هایی که در آنها این سیستم تعبیه شده در مقابل سطح ناهموار جاده از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار هستند. همچنین فنربندی بادی کیفیت رانندگی را بهبود می بخشد و توزیع بار بهتری را فراهم می کند. این سیستم برای ترابری بین المللی و حمل بارهای حساس مناسب تر است. با این وجود، هزینه های بالای تعمیر و نگهداری و حساسیت بیشتر در برابر نشتی یا خرابی کمپرسور از معایب این سیستم محسوب می شود.

 

فنر ترکیبی

فنر ترکیبی در یک محور یا بین محورهای مختلف به صورت همزمان از دو نوع فنر که معمولا فنر تخت و بادی است تشکیل شده است. این ترکیب منجر می شود که عملکرد فنر ترکیبی در مسیرهای پرپیچ و خم جاده های ایران مناسب باشد و از طرفی فشار کمتری به کابین وارد شود. در برخی مدل های کامیون های کمپرسی یا معدنی و اسکانیا، مرسدس بنز و ولوو از فنر ترکیبی استفاده می شود.

 

انواع سیستم ترمز در کامیون

انواع مختلفی از سیستم های ترمز در کامیون تعبیه شده که هر کدام ویژگی های منحصربه فردی دارند.

 

 

ترمزهای درام

ترمز درام یکی از رایج ترین نوع سیستم ترمز است که در کامیون ها تعبیه شده است. ترمز درام همانطور که از نامش پیداست شامل یک درام است که دارای یک چرخ و کفشک ترمز است که به درام فشار می آورد. وجود این ابزار ها باعث ایجاد اصطکاک و کند شدن چرخ ها می شود. ترمز های درام از دوام زیادی برخوردارند. با این وجود، در دمای بالا مستعد ساییده شدن هستند.

ترمزهای دیسکی

ترمزهای دیسکی دارای دیسک و چرخ و یک کولیس می باشند، کولیس، لنت ترمز را روی دیسک فشار می دهد. همچنین ترمزهای دیسکی گرما را بهتر دفع می کنند و کمتر مستعد ساییده شدن هستند. البته ترمزهای دیسکی قدرت توقف و کنترل بهتری برای وسیله نقلیه ارائه می دهند.

ترمز بادی یا پنوماتیک

در کامیون های تجاری از سیستم ترمز بادی استفاده می شود. در این نوع ترمز از هوای فشرده برای ترمز استفاده می گردد و چندین مخزن هوا و مدار وجود دارد تا اگر یکی از قطعات خراب شود، ترمزها همچنان به کار خود ادامه دهند. از مزایای ترمز بادی می توانیم به ارائه قدرت توقف عالی اشاره کنیم.

ترمزهای الکتریکی

از ترمزهای برقی یا الکتریکی معمولا در تریلرها استفاده می شود که به وسیله واحد تراکتور کنترل می شوند. ترمزهای برقی از ترمزهای بادی ارزان تر هستند ولی نسبت به ترمزهای پنوماتیک قدرت توقف یا قابلیت اطمینان پایین تری ارائه می دهند.

 

نکات ایمنی کار با کامیون

یکی از موارد مهمی که جزء نکات ایمنی کار با کامیون محسوب می شود، بازرسی های دوره ای قبل از سفر می باشد. این بازرسی ها موارد مختلفی را دربرمی گیرد که شامل

بررسی سیستم ترمز، بررسی کمک فنر و سیستم تعلیق، سیستم روشنایی و وضعیت چراغ ها، بارگیری مناسب، آگاهی از قوانین و مقررات محلی و بین المللی مربوط به حمل بار، استفاده از تجهیزات مناسب، توزیع مناسب بار، استفاده صحیح از تجهیزات مهار و برنامه ریزی برای سفر ( شامل تعیین مسیر رفت و برگشت، مناطق استراحت، وضعیت جاده، بررسی شرایط آب و هوایی و …) و وجود یک جعبه کمک های اولیه و کیف ابزار می باشد.

 

جمع بندی

رانندگان خودروهای باری قبل از انجام سفرهای بین شهری باید سیستم تعلیق ماشین خود را بررسی کنند چرا که سلامت کمک فنرها و سیستم تعلیق ماشین نقش کلیدی در کیفیت رانندگی با این نوع وسایل نقلیه دارد. همچنین بررسی سیستم ترمز در هر وسیله نقلیه ای ضروری می باشد. کامیون ها از سه نوع سیستم ترمز بهره می برند که در این مطلب پیرامون آن صحبت کردیم و توضیحات لازم ارائه گردید.